Złoto jako lokata kapitału
Fizyczne złoto, ETF i kontrakty CFD. Koszty posiadania, opłaty, spready i ryzyka charakterystyczne dla poszczególnych form inwestycji.
Złoto fizyczne
Sztabki i monety bulionowe to bezpośrednia forma posiadania złota. Inwestor ponosi koszty premii nad ceną spot, marży dealera, przechowywania i ubezpieczenia. Spready między kupnem i sprzedażą są istotne dla płynności. Wielkość jednostki (1g vs 1kg) wpływa na poziom premii i koszt jednostkowy.
Moneta 1 oz: cena spot 8 000 PLN, cena detaliczna 8 400 PLN (premia +5%). Odkup: 7 800 PLN. Spread transakcyjny = 600 PLN (7,1%).
ETF na złoto
ETF odzwierciedlający cenę złota daje płynność i łatwość handlu. Koszt roczny to opłata za zarządzanie (TER 0,15–0,40%), spread rynkowy oraz ryzyko emitenta/rekonstytucji. Brak kosztów fizycznego przechowywania dla inwestora indywidualnego, ale opłata jest stała, niezależna od pozycji.
Pozycja 50 000 PLN w ETF, TER = 0,25% ⇒ koszt roczny 125 PLN, niezależnie od zmienności cen.
Kontrakty CFD i instrumenty pochodne
CFD umożliwiają lewarowaną ekspozycję na cenę złota. Koszty: spread, punkty swapowe za rolowanie pozycji, prowizja brokera. Ekspozycja krótkoterminowa ze względu na koszt utrzymania długiej pozycji. Ryzyko kontrahenta (broker) istotne, brak fizycznej dostawy.
Dźwignia 1:20, pozycja 10 000 PLN wymaga depozytu 500 PLN. Spread 0,3%, koszt swapu 0,02% dziennie przy pozycji długiej. Przy utrzymaniu 30 dni, koszt ≈ 0,6% wartości.
Całkowity koszt posiadania (TCO)
TCO obejmuje wszystkie wydatki związane z utrzymaniem pozycji w złocie. Wzór ogólny:
TCO = Koszt nabycia + Opłaty bieżące + Koszt sprzedaży − Wartość odzysku
W praktyce: dla fizycznego — premia i przechowywanie; dla ETF — opłata za zarządzanie; dla CFD — spread i koszty rolowania.
Podsumowanie ryzyk
- Złoto fizyczne: ryzyko płynności, kradzieży, wysokie spready.
- ETF: ryzyko emitenta, koszt TER, zależność od rynku wtórnego.
- CFD: ryzyko kontrahenta, lewar, koszty rolowania.